III tydzień okresu wielkanocnego.
| |
1"Benedicente cum Deo" - dokument umieszczony w kuli na wieży "starego" kościoła w roku 1769 W roku 1769, podczas remontu wieży "starego" kościoła, w kuli na jej szczycie umieszczono rękopis sporządzony przez ówczesnego pastora loci Johanna Petera Michaelisa.Benedicente cum Deo
Do wiadomości potomnych chciałbym ja, obecny pastor loci, przy okazji odbudowy górnej części wieży, ponieważ osadzona będzie nowa kula, przekazać następujące artykuły.
I.
Co dotyczy samej wsi i jej obecnych mieszkańców
Tak nazywała się w najdawniejszych czasach: Golnutin, Gollnuzyn, Golazin. W początkach XIV wieku dodano jej nazwę Frowendorp (= panieńska wieś). W matrykule kościelnej z [roku] 1596, item z [roku] 1664, nazywa się Frawendorf. W matrykule z [roku] 1696 nazwana została Frauendorf i tę nazwę nosi jeszcze obecnie.
W dawnych czasach wieś ta, mająca 15 łanów, była własnością Bartłomieja, który nazywany jest w ówczesnych dokumentach homo noster, co w dzisiejszym języku oznacza nasz pan lenny, a też inne dokumenty określają go jako rycerza w owych czasach. Wspomniany rycerz Bartłomiej darował tę wieś jako swoją dotychczasową własność klasztorowi panien cystersek przed Szczecinem, którą to darowiznę władca kraju książę Barnim w roku 1243 i 1276 uznał. Biskup Hermann w Kamieniu powiększył ją o dziesięcinę biskupią w roku 1255 i 1283.
Ponieważ następnie wspomniany klasztor [w roku] 1281 oddał tę wieś z 30 łanami w lenno Henrykowi von Zaniz (Zanüz), jednak tylko dożywotnio, książę Bogusław wyraził swoje uznanie w tej sprawie.
Od roku 1311 poczynając znajduje się ponowne zatwierdzenia tych dóbr na korzyść klasztoru panien, które książę Otto w pomienionym roku i w 1313 w sprawie czopowego, niefałszowanych fenigów i bedy, książę Otto i Barnim w roku 1320, 21, 34 i 36 w sprawie dwóch łanów na budowę klasztoru podwójnym świadectwem podpisał.
W matryk[ule] sczczec[ińskiego] klasztoru żeńskiego znajduje się na początku co następuje:
Fruendorpe adjacent 15 manvi. Cives habent quatuor de quibus dant sex marcov denariorum. Plebanus 2. Curia Nostra 9. Iuaeviv curia dat Sex Pullos. Curia apud Dotern (Dotem?) dat 12 pullos. Reuente dat VII ½ modos humuli quencunque seminatur.
Dat quatuor modos Siligiris ex in ibe. Item de molendino Goslenschenberg dat ½ corum Siliginis et 3 modos humuli annuatim Dominus Iohannes Glop tollit 6 marcos temporibus vitae suae, in quibus si defectum habuerit Praepositus Seu Provisor Dominarum eidem Domo: Iohanne tantam pecuniam de earum bonis promxioribus ordinabit.
Jurysdykcję duchowną nad Golęcinem przekazał biskup Hermann w Kamieniu kapitule kościoła Najśw. Marii Panny w Szczecinie [w roku] 1286, jak to wyjaśnił D. Hening na podstawie pewnego dokumentu.
Gdy wiele klasztorów, również klasztor panien przed Szczecinem, post Reformationem zostało sekularyzowanych, wieś tę przyłączono do domen tutejszego władcy kraju, dlatego mówi się w matryk[ule] kościelnej z [roku] 1596 Ius patronatus przynależy naszemu najłaskawszemu księciu i panu.
Po całkowitym wymarciu [rodu] książąt pomorskich, a także ponieważ Pomorze Przedodrzańskie dostało się pod panowanie króla szwedzkiego, mówi się w matryk[ułach] z [roku] 1664 i 1696 Ius patronatus należy do Jego Królewskiej Wysokości w Szwecji naszego najłaskawszego króla jako księcia na Pomorzu Szczecińskim.
Jako jednak później Szczecin i duża część Pomorza Przedodrzańskiego przeszła pod berło króla pruskiego, od owego czasu a i teraz Jego Królewska Wysokość w Prusiech jest patronem, a należy ta wieś do królewskich domen rządztwa szczecińskiego; dlatego każdorazowe władze królewskiego rządztwa są też władzą tej miejscowości.
W roku 1750 pan Christian Kuhrt został generalnym dzierżawcą królewskiego rządztwa w Szczecinie w charakterze zarządcy królewskiego. Zmarł on przed dwoma laty, a żyjąca jeszcze wdowa po nim ma dzierżawę do przyszłego roku 1770 i zachowa ją może jeszcze przez wiele lat.
Poza tym wieś składa się z 23 rzeczywistych mieszkańców albo tak zwanych sąsiadów, jako to 3 kmiecie i 20 zagrodników, którzy po większej części są rybakami, a częściowo żyją z koszykarstwa lub z innej pracy; ale oprócz nich zamieszkują zarówno przynależną tu pańską łąkę i kamp, item Gocławską i tutejszą winnicę i młyn w Bukowie inni wolni ludzie albo tak zwani budnicy i obecnie są tu razem z parafią, domem kościelnego i parafialnym domem wdów wszystkiego 52 domy albo dymy, w których obecnie 306 osób, starych i młodych razem zliczywszy, przebywa.
Jako filie należą tu Warszewo i Osowo. W Warszewie jako wsi królewskiego rządztwa szczecińskiego jest teraz oprócz dzierżawcy probostwa 15 kmieci, 2 zagrodników, 1 karczmarz, 1 kowal i różni budnicy, wszystkiego razem ze szkołą 30 mieszkań, w których starych i młodych 230 osób. W Osowie, wsi własności magistratu szczecińskiego, jest 10 kmieci i różni budnicy, do tego należy 6 młynów wodnych; razem z nimi i ze szkołą jest tam 26 dymów i 170 osób. Summa totalis całej gminy golęcińskiej wynosi teraz 108 mieszkań, w których starych i młodych 706 osób albo dusz zamieszkiwa.
II.
Co dotyczy pastorów tej miejscowości od czasu reformacji
Trzeba o tym wspomnieć, że w minionych czasach było wprawdzie Golęcino zawsze mater, przedtym jednak miało jako filię Skolwin, według świadectwa starej matrykuły z [roku] 1569; naówczas było i Warszewo mater i miało Osowo jako filię. Później się to zmieniło, Skolwin przyłączono do parafii w Glinkach, a Warszewo i Osowo tutaj jako filie.
III.
O kościelnych tutejszych znajduję, że:
IV.
O radzie parafialnej znajduję, że:
V.
O wieży kościelnej i jej budowie
Teraz więc i w obecnym 1769 roku zbudowano wobec tego całkiem na nowo górną część wieży, jednak w ten sposób, że mur szachulcowy starego piętra wieży pozostał, uszkodzone miejsca w nim naprawiono i założono 4 nowe ramy. Belkowanie do zawieszenia dzwonów, które również było nieuszkodzone także pozostało, wszystko inne jednak zrobiono całkiem na nowo, a mianowicie roboty ciesielskie wykonał wiejski cieśla nazwiskiem Gärtner.
Jego Królewska Wysokość przyznał na ten cel drzewo darmo, które na prośbę [pastora] zostało przywiezione przez mieszkańców Warszewa i Osowa, częściowo także Glinek i Żelechowa z lasów Jasienickich i …. (tekst nieczytelny). Resztę przewozów wykonali tutejsi 3 kmiecie, wszystko gratis.
Wydatków gotówce na tę nową budowę, wyłączając pobielenie wapnem murów wieży, item całkiem nowe zabezpieczenie cmentarza wałem, nie można jeszcze dokładnie obliczyć, bo budowa nie jest ukończona, ale wyniosą napewno nie mniej niż półtrzecia sta talarów.
Moje życzenie poza tym jest: oby wszechmogący dobrotliwy Bóg zechciał nie tylko budynek tutejszego kościoła i wieży przed szkodą i nieszczęściem łaską swoją ochronić, ale przede wszystkim aby całą tutejszą gminę i moją parafię swojej szczególnej trosce, wierności i opiece polecić dozwolił, aby zachował swoje boskie Słowo i sakramenty aż do najdalszych czasów i aż po koniec końców w czystości i w pełnej łasce, aby zawsze znajdował wiernych pracowników w tutejszym urzędzie nauczycielskim i użyczył im powolnych słuchaczy, aby też błogosławił każdemu w doczesności jego pożywienie i pracę, a wszystko to z wolą Jezusa Chrystusa. Amen.
(autor tłumaczenia nieznany)
Odsłon: 9276
 |
AD 2008
